Kripto para piyasasında işlem yaparken sıkça duyulan "liq olmak" terimi, özellikle kaldıraçlı işlemlerle ilgilenen yatırımcılar için büyük bir risktir. Likidasyon, teminatın yetersiz hale gelmesi durumunda pozisyonun kripto para borsaları tarafından otomatik olarak kapatılması anlamına gelir.
Peki, liq olmak tam olarak ne anlama gelir, neden olur ve bundan nasıl korunabilirsiniz? Tüm detaylar bu rehber yazımızda.
Kriptoda Likidite Nedir?
Kriptoda likidite, bir varlığın hızlı ve düşük fiyat kaybı ile alınıp satılabilme kolaylığıdır. Yüksek likidite, daha az dalgalanma ve daha dar spread (alış-satış farkı) anlamına gelir.
Liq Olmak Ne Anlama Gelir?
Liq olmak, özellikle vadeli işlemler (futures) ve marjin işlemleri yapan yatırımcılar için büyük bir risk taşır. Kaldıraçlı işlemlerde, yatırımcı belirli bir teminat (marjin) ile piyasaya girer. Eğer piyasa yatırımcının tersine hareket ederse ve teminat yetersiz hale gelirse, pozisyon likidite edilir (yani kapanır) ve yatırımcı tüm fonlarını kaybedebilir.
Örnek:
- Teminatınız: 1.000 USDT
- Kaldıraç: 10x
- Açtığınız Pozisyon: 10.000 USDT
- Likidasyon Seviyesi: Piyasa sizin aleyhinize %10 hareket ederse (örneğin, Bitcoin fiyatı düşerse), teminatınız tükenir ve pozisyonunuz otomatik olarak kapatılır. Bu durumda liq olursunuz.
Sonuç:
- Pozisyonunuz zorla kapatılır.
- Teminatınızı (veya bir kısmını) kaybedersiniz.
- Piyasa koşullarına bağlı olarak, likidasyon sırasında ek kayıplar yaşanabilir (örneğin, slippage veya yüksek işlem ücretleri).
Lik Olduğunuzda Ne Olur?
Kaldıraçlı işlemlerde lik olmak, yani pozisyonun likidite edilmesi, yatırımcının teminatının tamamen veya büyük ölçüde kaybolması anlamına gelir. İşte likidasyon sonrası yaşanabilecek durumlar:
1. Teminatınız Sıfırlanır veya Azalır
- Likidasyon gerçekleştiğinde, borsadaki teminatınız (marjin) otomatik olarak sıfırlanır veya borsanın belirlediği kadar azalır.
- Borsa, açık olan pozisyonu kapatır ve teminatınızı kaybedersiniz.
2. Zorunlu Likidasyon Ücreti Kesilir
- Çoğu borsa, likidasyon işlemi gerçekleştiğinde ekstra işlem ücreti keser.
- Kesilen ücret, pozisyon büyüklüğüne ve piyasa koşullarına göre değişebilir.
3. Borçlanma (Marjin İşlem Yapanlar İçin)
- Eğer marjin (ödünç alınan para) ile işlem yapıyorsanız, likidasyon sonrası borçlu duruma düşebilirsiniz.
- Marjin işlemlerinde borsa, likidasyon gerçekleşmeden önce ek teminat (margin call) talep edebilir. Eğer teminat eklenmezse pozisyon kapanır ve borç ortaya çıkabilir.
4. Hesap Dondurulmaz, Ancak İşlem Yapma Gücünüz Azalır
- Likidasyon sonrasında borsa hesabınız dondurulmaz, ancak yeni işlem açmak için yeterli bakiye kalmayabilir.
- Yeniden işlem yapabilmek için hesaba yeni fon eklemek gerekebilir.
5. Psikolojik Etkiler ve Risk Yönetimi
- Likidasyon, yatırımcılar için psikolojik olarak zorlayıcı olabilir.
- Özellikle büyük kayıplar, yatırımcının işlem stratejisini ve risk yönetimini gözden geçirmesi gerektiğini gösterir.

Liq Olmaktan Nasıl Kaçınılır?
- Kaldıraç Oranını Düşük Tutun: 5x ve üzeri kaldıraçlar risklidir.
- Stop-Loss Kullanın: Zararı sınırlamak için stop-loss seviyeleri belirleyin.
- Marjin Takviyesi Yapın: Pozisyon düşüşe geçtiğinde, yeterli teminat ekleyerek likidasyonu önleyebilirsiniz.
- Piyasa Takibi ve Haber Akışı: Büyük haberler veya makroekonomik gelişmeler pozisyonlarınızı etkileyebilir. Dolayısıyla güncel kripto piyasa haberlerini yakından takip etmelisiniz.
💡 İpucu: Konuyla ilişkili olarak şuradaki kapsamlı rehber yazımızdan "lik olmayı önlemek adına risk azaltma yolları" adlı makalemize göz atabilirsiniz.
Sonuç
Rehber yazımızda liq olmak kavramını, nedenlerini ve sonuçlarını inceledik. Özetle kripto para dünyasında "liq olmak" (veya likide olmak), likidasyon (liquidation) terimiyle ilişkilidir ve genellikle kaldıraçlı işlemler (kripto vadeli işlemler veya margin trading) yapan kişiler için kullanılır.
Kaldıraçlı işlemler yüksek kazanç fırsatları sunsa da, yanlış yönetildiğinde tüm sermayenizin yok olmasına neden olabilir. Dolayısıyla risk yönetimi, stop-loss kullanımı ve doğru kaldıraç oranı önceden hesaplama gibi stratejilerle likidasyon riskini en aza indirmek son derece önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Borsada liq olmak nedir?
Borsada liq olmak, özellikle vadeli işlemler ve marjin işlemlerinde, teminatın yetersiz hale gelmesi nedeniyle pozisyonun otomatik olarak kapatılmasıdır.
2. Likit olmak ne demek?
Likit olmak, genellikle bir varlığın hızlı ve kolay şekilde nakde çevrilebilmesi anlamına gelir. Kriptoda ise likit olmak, yeterli fon veya teminat bulundurmak anlamına da gelebilir.
3. Liq edilmek ne demek?
Kaldıraçlı işlem yapan bir yatırımcının teminatı tükenince, borsa tarafından pozisyonunun zorunlu olarak kapatılmasıdır.
4. Lik yapmak ne demek?
Kripto piyasasında yaygın bir terim değildir. Ancak bazı traderlar, "likidasyonu tetiklemek" anlamında ilgili terimi kullanabilir.
5. Spottan liq olmak ne demek?
Spot piyasada kaldıraç kullanılmadığı için likidasyon olmaz. Ancak yanlış yatırım stratejileriyle büyük zarar etmek bazen “spottan liq olmak” şeklinde mecazi olarak kullanılabilir.
6. Liq olmak ne demek kripto?
Kaldıraçlı işlem yapan bir yatırımcının, fiyatın tersine hareket etmesi nedeniyle teminatını kaybederek pozisyonunun kapanmasıdır.
7. Kaldıraçlı işlemde likit olmak neyi ifade eder?
Kaldıraçlı işlemlerde, piyasanın yatırımcının aleyhine hareket etmesi sonucu teminatın sıfırlanması ve pozisyonun borsa tarafından kapatılmasıdır.
Yorum Yazın